De Dorpskerk
In een artikel van R. Meischke onder de titel “Goedereede en zijn gebouwen” staat het volgende vermeld: “De voornaamste plaats op het eiland in de vroege middeleeuwen was het dorp Westvoorne, later ook wel Diepenhorst of Ouddorp geheten. De ouderdom van deze plaats volgt niet alleen uit haar naam, doch ook uit de kerk. Het zeer verbouwde en uitwendig gepleisterde schip, dat bij een vergroting uit 1903, vrijwel geheel verloren ging, bleek bij een onderzoek door de rijksarchitect Adolph Mulder een hoge ouderdom te bezitten en zelfs het oudste kerkgebouw van de Hollandse en Zeeuwse eilanden te zijn. Het schip dat reeds in de 18e eeuw los stond van de toren, was 11,5 meter breed. Vermoedelijk was het tijdens de bouw van het gotische koor (15e eeuw?) van een nieuwe kapping voorzien, die met geschilderde taferelen werd versierd. Aan de buitenzijde werden toen tevens steunberen aangebracht. In 1734 en 1791 werd het schip verbouwd. Daarbij werden grote vensters aangebracht en werd de buitenhuid (van de gevels) grotendeels vernieuwd. In 1903 toonde het in- en uitwendig gepleisterde kerkgebouw een weinig interessante architectuur. Toch trof Adolf Mulder bij de meest oostelijke trave van de noordmuur van het schip nog romaans muurwerk aan, dat in tufsteen was uitgevoerd. In het inwendige constateerde hij aan de ronde bogen in het muurwerk achter de banken dat het gehele toen bestaande deel van het schip uit de romaanse stijlperiode stamde. Bij dit royaal aangelegde schip zal ook een tufstenen koor gehoord hebben. De tufsteen van dit oude koor kan opnieuw verwerkt zijn in de sluiting van het ruime gotische koor dat de kerk thans siert. Hoewel wij niet weten hoelang het tufstenen deel van het kerkschip precies is geweest, is het wel duidelijk dat dit gebouw reeds in de 12e eeuw een belangrijke kerk was. Het gebouw heeft - te oordelen naar het rijke gotische koor en de laatgotische toren, die in de 18e eeuw een fraaie witte spits had - nog lang zijn betekenis gehouden. Lange tijd is dan ook Goedereede in kerkelijk opzicht onder Westvoorne (Ouddorp) gebleven, veel langer dan Den Briel onder Oostvoorne. In de Inkomstenlijsten van de Utrechtse Domfabriek, die in 1396 beginnen, staat op het eiland maar één kerk vermeld onder “Westvoorne sive Goedereede”. Eerst in 1450 wordt deze verhouding omgedraaid. De kerk van Goedereede wordt dan tot parochiekerk verheven. De kerk van Ouddorp wordt dan vermoedelijk een kapel.” Adus Meischke.

Orgelhistorie
Begeleiding van de gemeentezang door het orgel was al in de 16e eeuw een bekend verschijnsel in de Nederlanden. In de meeste steden en (grotere) dorpen werd al vrij vroeg een orgel geplaatst. In Ouddorp is het er pas in 1904 van gekomen. In de kerkvoogdijnotulen van 12 december van dat jaar staat dat men besloten heeft met de verbouwing en uitbreiding van de kerk ook meteen een orgel te plaatsen.

Onderzoek van E. Lassing-Van Gameren heeft uitgewezen dat er waarschijnlijk al eerder sprake was van begeleiding van de gemeentezang door een orgel. In het 'historische hoekje' van Eilanden-Nieuws van 22 december 2006 schrijft zij het volgende: "Over de kerk van Sommelsdijk, en het orgel daar, is veel bekend en geschreven. Iets anders ligt dat wat betreft de kerk van Ouddorp. Het lijkt erop dat ook daar in het begin van de 19e eeuw sprake was van gemeentezang met orgelbegeleiding. De enige bron, tot nu toe, daarvoor is het maandblad (Flakkee's Maandblad). In het kerkarchief heb ik niets gevonden wat het volgende citaat bevestigt. Onder de nieuwstijdingen van april 1822 is te lezen: "Ouddorp, den 15 April 1822. Onlangs werd de Hervormde Gemeente alhier aangenaam verrast, daar het prachtige kabinetorgel van den heer Plaat *, met toestemming van kerkvoogden en kerkenraad op de gaanderij in de kerk is geplaatst, het psalmgezang ondersteunde en deszelfs doordringende en tevens lieflijke toonen door het kerkgebouw liet hooren. Het is bewonderenswaardig en het heeft de verwagting van allen overtroffen, dat een orgel van tien registers genoegzaam is, om eene ruime kerk, voorzien van twee kapellen en eene gemeente van over de 500 leden, aan te speelen. Kunstkenners zullen ligtelijk begrijpen, dat de intonatie van dit voortreffelijk werk, aan 't welk ook een pedaal gevonden wordt, bijna zonder voorbeeld is."

* bedoeld wordt: de vrederechter mr. Johannes Christiaans Plaat

Klik hier voor een overzicht van de predikanten vanaf 1595-heden